Gürcü yönetmen Zaza Urushadze tarafından yazılıp yönetilen 2013 yılı Estonya -Gürcistan ortak yapımı sinema filmi olan Mandalina Bahçesi, 2014 yılında 87. Akademi Ödülleri’nde ve 72. Altın Küre Ödülleri’nde Yabancı Dilde En İyi Film kategorisinde aday gösterildi.
Film 1992 yılında Estonya’da geçiyor. Gürcü-Abhaz savaşının başlamasıyla bölgedeki köy halkı atalarının memleketlerine kaçar. Köyde yalnız mandalina işiyle uğraşan Ivo ve Margus adındaki iki Estonyalı komşu kalır.
Sakin, olgun, iyi niyetli Ivo her ne kadar savaştan uzak durmaya çalışsa da kaçınılmaz olarak savaşın içine çekilir. Bir gün komşusuyla birlikte arazilerinde yaralı ve birbirlerine düşman iki asker bulurlar: Çeçen Ahmed ve Gürcü Niko. Ivo onları evinde iki ayrı odada tedavi etmeye başlar. Daha hafif yaralı olan Ahmed olabildiğince hızlı iyileşip Niko’yu öldüreceğine yemin eder fakat Ivo karşı çıkınca onun çatısının altında yapmayacağına söz verir, iyileşme sürecinde birbirlerine gergin bir şekilde bakmakla yetinirler. Fakat günler geçtikçe iyileşmek için harcadıkları zaman onların savaşçı ruhlarını yumuşatır. İkisi de savaşın, tanımadığın birine öfke duymanın saçmalığını anlarlar ve yavaş yavaş üstlerine yapışan kalıplardan kurtulurlar. Ivo ile Ahmed arasında gelişen dostluk dokunaklı ve inandırıcıdır, kendileri için de zulüm ve nefretin ortasında küçük bir rahmet gibi görünür.
Yönetmen Urushadze Mandalina Bahçesi’nde kırsal manzaraları şiirsel ama duygusuz bir gözle filme alıyor, böylelikle pastoral sahneler silah sesleriyle patladığında, etki daha da artıyor. Niaz Diasamidze’nin hüzünlü, melankoli müziği filmin kederli gidişatına dair ipucu veriyor.
Çoğu yapıma göre daha az bütçeye sahip olan filmde dinsel ve milliyetçi nefretlere karşın insan olmak motifi işleniyor, bunu yaparken de doğadan faydalanılıyor. Bir savaşı konu almasına rağmen çok az bomba, çatışma sahnesiyle savaşın saçmalığını zekice kurgusuyla seyirciye geçiriyor. İnsanlığın tükenmez kavgasının sebepsiz olduğunu mesaj haykıran bir dille değil de hayatın içinden, mütevazı ve doğal yaklaşımıyla gözler önüne seriyor. Kısacası bu film, çatışmanın akıl almaz doğasının sessizce ve derinlemesine incelenmesinden ibaret.
