Bu akşam 12 Rebiülevvel 1442, Mevlid-i Nebi’nin yıldönümü. Sadakalar dağıtılacak, fakir ve düşkünlere ikramlar artacak, Kur’an’lar okunacak, dualar edilecek.
Kandil gecelerine en çok yakışan ibadet şüphesiz Kur’an’ı Kerim tilaveti. Okurken dilimizi, dinlerken zihnimizi ve tüm bunlar olurken kalbimizi tatlandıracak kimya Kur’an’da.
En çok böyle kıymetli günlerde Peygamber Efendimiz’in (as) Kur’an’ı nasıl okuduğunu, okurken nelere dikkat ettiğini merak ediyoruz.
Sizler için araştırdık….
- Kendisine Peygamber (sa.s.)’in Kur’an-ı Kerim’i nasıl okuduğunu soran bir sahâbiye Enes b. Mâlik (r.a.); “Peygamber (s.a.s.)’in kıraati medli idi (Uzatılması gereken harfleri uzatırdı.)” cevabını vermiş, ardından ‘bismillâhi’r-rahmâni’rrahimi okuyarak; “Peygamber (s.a.s.) besmeledeki bismillâh’ın lâmını, er-Rahmân’ın mim’ini ve er-Rahim’in ha’sını med ile (uzatarak) okurdu.” demiştir.
- Peygamber (s.a.s.)’in hanımlarından Ümmü Seleme (r.a); “Peygamber (s.a.s.) Kuran okuduğunda -âyetleri- ayırırdı. Elhamdülillahi rabbi’l- alemin’i okur durur, ardından errahmanirrahim’i okur durur, ardından maliki yevmi’d-din’i okur dururdu.” demiştir.
- Yine Ümmü Seleme, peygamber (as.)’ın namazı kendisine sorulduğunda sizin namazınızla onun kıldığı namaz arasında o kadar fark var ki! Kıraatine gelince Allah Resülünün okuması harf harf ( harfleri tefsir ediyor) gibiydi” demiştir.
- Resül-i Ekrem gece namazına şâhid olan Ebû Zer el-Gıfâri (r.a.) demiştir ki; “Peygamber (s.a.s.) bir gece namazda “Eğer onlara azap edersen onlar senin kullarındır; eğer bağışlarsan hiç şüphesiz sen mutlak güç sahibisin, hüküm hikmet sahibisin.” âyetini sabaha kadar tekrar tekrar okudu.
- Huzeyfe b. Yemân (ra.) Resül-i Ekrem (as.)’in Kuran okurken yaşadığı hal ile ilgili olarak şu açıklamalarda bulunmuştur: “Peygamber (as.) namazda rahmet ayetini okuduğunda Allalh’tan ister, azab âyetinde O’na sığınırdı: tenzih ayetlerine geldiğinde ise Allah’ı tesbih ederdi.”
- Berâ b. Âzib (ra.) “Peygamber (as.)’i yatsı namazında Tin süresini okurken işittim; sesi ve kıraati ondan daha güzel bir kimse görmedim.” demiştir.
- Hz Âişe (ra.)den gelen bir rivâyete göre, Peygamber (as.) Efendimiz bir gece Âl-i İmrân süresinin son on âyetini gözyaşları içinde okuduktan sonra buyurmuşlardır ki; “Bu âyetleri okuyup derin derin düşünmeyen kimseye yazıklar Olsun!”
- Resûl-i Ekrem (as.) okuduğu Hüd süresinin 112. âyetinden dolayı “Beni bu süre ihtiyarlattı. “buyurmuşlardır.
- Peygamber (s.a.s.) Efendimiz her gün Kurandan bir miktar okumayı kendisine vazife edinmişti.
- Ebü Leylâ (r.a.) diyor ki; Resül-i Ekrem (s.as.) geceleyin nâfile namaz kılarken ben de onun yanında namaz kılıyordum. Azap âyetlerinden birini okuyordu. Âyeti bitirdiğinde buyurdular ki; “Cehennem ateşinden Allah’a sığınırım. Cehennemliklerin vay haline!”
- İbn Mes’ud (ta.) diyor ki; “Resül-i Ekrem (s.a.s.) benden kendisine Kuran okumamı istedi. Nisâ süresini okumaya başladım. Sürenin ‘Her ümmete bir şâhid, seni de onlara şâhid getirdiğimizde durumları nasıl olacak.” ayetine geldiğimde Peygamber (s.a.s.)’in gözlerinden yaşlar boşandığını gördüm.
NEBEVİ TİLAVETİN ÖNE ÇIKAN VASIFLARI
Kurân’ın ilk muhâtabı ve beşer planındaki ilk muallimi olan Resül-i Ekrem (s.a.s.) Efendimiz hiç şüphe yok ki Allah’ın (c.c.) kelâmını en doğru, en güzel ve en şekilde okuyan tek insandır. Zira Onun Kuran taliminin senet zincirinde Allah (c.c.) ile aralarında sadece Cebrail (as) vardır. Hocası vahiy meleğidir. Yirmi üç yıla yakın bir zaman kendisinden Kuran dersleri almıştır. İlâhi emre ve hocasının tâlimatlarına uygun olarak Kur’ân’ın her bir harfini, kelimesini ve âyetini nasıl okuması gerekiyorsa öyle okumuş
öğrenmiştir. Zira Kur’an-ı Kerimde kendisine bu konuda
gereken tâlimat verilirken, bunun pratiği de kendisine Cebrâil (as) tarafından gösterilmiştir.
Risâlet hayatı boyunca namazda ve namaz dışında Kur’an okuyan Peygamber (s.a.s.)’in kıraatlerine bizat şâhid sahâbîlerin tesbitlerinin ışığında konuya baktığımızda, O’nun tilâvetlerinde öne çıkan vasıfları şöyle sıralamak mümkündür.
- Hz. Muhammed Kur’ân-ı Kerim’i tertil üzere (ağır ağır, tane tane) okumuş harf ve kelimeleri âdetâ tefsir edercesine kıraat etmiştir.
- Tilâveti esnasında medlere ve vakıf mahallerine riâyet etmiştir.
- Âyetlerin mânâlarına yoğunlaşarak okumuştur. Zaman
zaman bazı âyetler üzerinde tekrarlar yapmış, derin hakikat ve hikmet ihtivâ eden bölümler üzerinde uzun uzun tefekkürde bulunmuş, rahmet âyetlerinde Allah’tan istemiş, azap ve inzâr âyetlerinde O’na sığınmıştır.
- Kuran’ı hem kavlen, hem aklen hem de kalben tilâvet etmiştir. Dili ile elfâzı tertil ederken, aklı ile mânâları üzerinde durmuş ve nihayet kalbi ile de Kur’ân’dan nasibdâr olmuştur.
- Gündüzünde olduğu gibi gecesinde de Kuran okunup zaman ayırmıştır.
- Bir oturuşta yahut bir gece sabaha kadar sayfalarca Kuran okumak yerine, her gün bir miktar tefekkür boyutuyla tilâvet etmeyi tercih etmiş, bazen tek bir âyeti sabaha kadar okumaya devam etmiştir.
- Kendisine verilen engin hikmet ve fetânet ile okuduğu âyetleri murâd-ı ilâhî doğrultusunda anlayarak tilâvet etmiştir.
- Başkasından Kur’an dinlemeyi sevmiştir.
- Okuduğu ayetlerin manasından etkilenip gözyaşı dökmüştür.
- Kuran’ın kalbi ülfet ile okunmasını, uyku ve rehâvet hali içinde okunmamasını tavsiye etmiştir.
- Kuran okumayı en faziletli ve en sevilen amel olarak görmüş Kuran’ı en iyi okuyan ve bileni yönetici tayin etmiştir.
- Hulâsa Kuran’ı elfâz, ahkâm ve ahlâk boyutuyla tilavet etmiştir. Elfazıyla dilin, ahkamıyla aklı ve nihayet ahlakıyla kalbin payını vermiştir. Peygamber (as) hem Kur’an okumuş, hem okutturup dinlemiştir.
- Keşkül Dergisi 26’da yer alan Fatih ÇOLLAK’a ait “Resül-i Ekrem’in Kur’an-ı Kerim Tilavetleri” isimli yazıdan derlenmiştir.